Phương pháp nhận biết nám nội tiết bằng mắt thường và cách điều trị

Nám nội tiết và nám do môi trường vẫn hay bị nhầm lẫn với nhau vì vậy mà dẫn đến chúng ta điều trị mãi không hết. Để khắc phục tình trạng này, đôi lúc cần phải đến bác sĩ da liễu chuyên khoa để khám và tư vấn trực tiếp. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể nhận biết nám nội tiết bằng mắt thường và điều trị đúng cách.

Nhận biết nám nội tiết:

• Nhận biết nám nội tiết qua thói quen sinh hoạt:

Tuy nhiên, tuổi tác không phải là lý do duy nhất, việc sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai, rối loạn kinh nguyệt, thời kỳ mang thai, tiền mãn kinh,… cũng góp phần không nhỏ trong việc gây mất cân bằng nội tiết tố:

– Thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai chứa progestins thường mang lại tác dụng phụ là làm rối loạn nội tiết tố, dẫn đến tình trạng nám sạm da. Hệ quả này sẽ xuất hiện ngay trong giai đoạn đang dùng thuốc hoặc sau đó 2-3 tháng tùy thuộc vào cơ địa mỗi người.

– Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh: Khi mang thai, lượng hormone estrogen bên trong cơ thể người phụ nữ tăng cao đột ngột và sau đó cũng sẽ giảm rất nhanh khi sinh. Việc này dẫn đến hormone MSH cũng bị ảnh hưởng và làm tăng sắc tố meelanin, khiến da sạm màu và nám da.

– Kinh nguyệt không đều: Vấn đề kinh nguyện có đều hay không và hay cho rằng đó cũng là một trong những điều bình thường trong cơ thể con gái. Tuy nhiên, kinh nguyệt thất thường cũng là một trong những nguyên nhân gây ra rối loạn nội tiết bên trong cơ thể và hình thành nám.

– Stress, căng thẳng: Đây là một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến tình trạng nám da mà nhiều người thường chủ quan bỏ qua. Bộ não đóng vai trò chỉ đạo buồng trứng tiết ra estrogen, chính bởi vậy, khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng, hoạt động của buồng trứng cũng bị ảnh hưởng trực tiếp, làm đảo lộn hệ nội tiết cơ thểNhững bộ phận trong cơ thể chúng ta đều hoạt động liên quan đến nhau, vì vậy bộ não và buồng trứng cũng vậy. Bộ não đóng vai trò chỉ đạo cho buồn trứng tiết ra estrogen, chính vì vậy cảm xúc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến estrogen, khi có những cảm xúc tiêu cực buồng trứng cũng sẽ bị ảnh hưởng và gây rối loạn.

• Nhận biết nám nội tiết qua màu sắc mô nám thể hiện qua bên ngoài

3 loại mô nám dựa theo độ sâu của phân bố sắc tố

Dạng thượng bì (Nám nông): là phổ biến nhất, Melanin được phân bố khắp lớp biểu bì. Biểu hiện của nám dạng thượng bì có màu nâu vàng tới nâu đậm hay màu đen, màu sắc hắc tố đồng đều.

Dạng trung bì (Nám sâu): melanin lắng đọng ở các tế bào melanophaea ở lớp trung bì. Biểu hiện của nám dạng trung bì có màu đen sắc xanh, xám tro hay xám xanh, không đồng đều, có thể có hình ngôi sao.

Dạng hỗn hợp (Nám hỗn hợp): do melanin gia tăng ở lớp thượng bì cũng như melanophage ở lớp trung bì.

• Cách điều trị nám da:

Những nguyên tắc cần phải tuân theo khi điều trị nám nội tiết:

1. Bảo vệ da mặt tránh nắng tích cực
2. Kiên trì, bền chí vì cần phải bôi thuốc + uống thuốc kéo dài (> 2 tháng).
3. Dùng hoá chất tẩy màu an toàn.
4. Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn tích cực, tránh stress

Tiêu chuẩn thuốc điều trị nám da nội tiết tốt:

1. Giảm sắc tố ở nơi tổn thương nhưng không gây mất sắc tố vĩnh viễn.
2. Không kích ứng da mạnh, dễ đưa đến tăng sắc tố sau điều trị.
3. Không gây dị ứng ở da mặt.
4. Không gây độc toàn thân.

Những thuốc được dùng để điều trị nám nội tiết và công thức kết hợp.

Hydroquinone được dùng rộng rãi nhất với:

– Nồng độ 2% được dung nạp tốt, nhưng hiệu quả chậm.

– Nồng độ 3 – 5% có hiệu quả cao nhưng có nguy cơ.

Đây là một thành phần đơn độc có khả năng làm giảm sắc tố hiệu quả nhất thông qua việc ức chế men Tyrosinase. Ennes và cộng sự đã báo cáo một thử nghiệm mù đôi, giả dược có kiểm chứng trên, 48 bệnh nhân nám da điều trị bằng hydroquinone 4%, tỉ lệ cải thiện 48% so với giả dược chỉ 8%. Hydroquinone được sản xuất với nồng độ từ 2% đến 5%, nồng độ 2% thuốc không cần kê toa, thuốc với nồng độ cao hơn cho hiệu quả hơn nhưng dễ gây kích ứng do vậy cần có sự giám sát của bác sĩ.

Bôi 2 lần/ ngày tại vùng da bị ảnh hưởng nhưng có thể giảm xuống 1 lần/ ngày nếu bị kích ứng. Thời gian điều trị khác nhau nhưng sự cải thiện lâm sàng được ghi nhận sau 5-7 tuần và có thể kéo dài liệu trình từ 3 đến 12 tháng. Bệnh nhân nên được thông báo về một số tác dụng phụ có thể xảy ra như viêm da tiếp xúc kích ứng, tăng sắc tố sau viêm, ochronosis ngoại sinh.

Axit ascoricic: Vitamin C.

Tác dụng chống nám do giảm hoạt động của Tyrosinase bằng cách giam giữ chất đồng (Cu ++) và có tác dụng chống dưỡng hoá mạnh. Sản phẩm chứa vitamin C 10-20% có thể bán không cần kê đơn, ngoài ra điện di vitamin C qua da cũng hữu ích trong điều trị.

Công thức kết hợp điều trị:

+ Công thức của Kligman: Corticosteroid + hydroquinine + Tréti-no-in:

Kết hợp 03 loại hoá chất này có tác dụng tương hỗ tạo nên hiệu quả trắng da nhanh. Nên khởi đầu điều trị với công thức này. Khi có hiệu quả thì chuyển sang các thuốc an toàn hơn.

+ Công thức của Pathak (Thái Lan): Hydroquinine + Tréti-no-in:

Có lợi là không chứa Corticosteroids cũng có tác dụng tốt nhưng thường bị kích ứng khi dùng lâu.