Như đã các bạn đã tìm hiểu ở bài viết trước về tổng quan quá trình hình thành nám da. Hẳn các bạn hiểu phần nào tầm quan trọng của giai đoạn đầu (giai đoạn kích hoạt) quá trình hình thành nám. Nếu bạn phát hiện sớm và ngăn chăn được ngay từ giai đoạn kích hoạt sự hình thành melanin gây nám da. Thì việc hạn chế và điều trị nám của bạn sẽ đạt được hiệu quả cao nhất.
Cùng Mỹ phẩm Hana, tìm hiểu rõ hơn về giai đoạn kích hoạt sự hình thành melanin. Cùng các phương pháp điều trị ngăn cản ở giai đoạn đầu. Giai đoạn kích hoạt sự hình thành melanin được phát sinh do 3 nguyên nhân chính sau.
1. Kích hoạt sự hình thành melanin do tác động của tia UV
Cơ chế kích hoạt
Các tác động từ tia UV trực tiếp làm kích hoạt gen p53. (Tumor protein p53, hay còn gọi là p53 là một protein quan trọng nằm trong điều hòa chu kỳ tế bào – gọi là gen áp chế khối u p53. Gen p53 nằm trong nhân của các tế bào trên khắp cơ thể, nơi nó gắn (liên kết) trực tiếp với DNA).
Hoặc tia UV nó kích thích tạo ra CPDs gây nên sự phá hủy DNA, việc này cũng khiến gen p53 bị kích hoạt.
Sự kích hoạt mã Gen p53 sẽ dẫn đến (A) :
– Thứ nhất : Kích thích sản xuất POMC (proopiomelaocortin) – đóng vai trò tiền chất, nó sẽ phân cắt thành MSH (melanocyte-Stimulating Hormone) – đóng vai trò là hormone. Thúc đẩy sự trưởng thành các tế bào sắc tố (melanocyte) còn non. Và kích thích chúng tổng hợp sắc tố (melanin) và phân bố đều sắc tố lên bề mặt da.
– Thứ hai : Kích thích sao mã, sao chép gen Tyrosinase – đóng vai trò là men trong các quá trình chuyển hóa tạo ra melanin.
Tác động của tia UVA sẽ tạo nên sự kích hoạt nám da một vài ngày sau đó. Còn đối với tia UVB thì sự kích hoạt xảy ra ngay. Chính vì vậy mà khi bạn bị xâm nhập bởi tia UVB chỉ sau 2-3 phút da đã bị đỏ, sạm nắng.
Giải pháp ngăn chặn
Để hạn chế tác động của tia UV, cần sử dụng các sản phẩm chống nắng thường xuyên. Lưu ý lựa chọn kem chống nắng phù hợp loại da. Và thoa kem đúng phương pháp.
Nếu bạn đã bị tác động từ tia cực tím. Và giai đoạn hình thành nám đã được kích hoạt. Để ức chế việc sao mã tyrosinase cần sử dụng các hợp chất thuộc nhóm retinoid: Thuật ngữ “retinoids” dùng để chỉ vitamin A và tất cả các chất dẫn xuất tự nhiên và tổng hợp của nó bao gồm tretinoin (với các nồng độ 0,001%, 0,025%, 0,05%, 0,1%), adapalene (0,1%), tarazotene (0,05 và 0,1%) và các chất chuyển hóa của tretinoin như retinol, retinaldehyde, retinyl ester, acid retinoic (vitamin A).
2. Tình trạng viêm hoặc đang có tổn thương da
Sự viêm da hoặc tổn thương da gây ra sự phá hủy DNA của da --> kích hoạt gen p53 --> Sự kích hoạt mã Gen p53
Giống như bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể bạn, làn da của bạn có thể tham gia vào các phản ứng miễn dịch. Viêm da thường khiến phát ban hình thành. Viêm là một đáp ứng bảo vệ cơ thể của hệ miễn dịch trước sự tấn công của một tác nhân bên ngoài (vi sinh vật, tác nhân hóa, lý) hoặc của tác nhân bên trong.
Quá trình viêm thường kèm theo các triệu chứng sưng, nóng, đỏ và đau, do các mạch máu giãn nở, đưa nhiều máu đến nơi tổn thương. Các bạch cầu cũng theo mạch máu xâm nhập vào mô, tiết các chất prostaglandin, cytokine nhằm tiêu diệt hoặc trung hòa các tác nhân gây tổn thương.
Một số nguyên nhân gây viêm da:
- Rối loạn chức năng hệ thống miễn dịch : Đôi khi hệ thống miễn dịch của bạn có thể không hoạt động đúng và có thể hướng phản ứng miễn dịch đến các mô khỏe mạnh bình thường, chẳng hạn như bệnh vẩy nến
- Dị ứng : Khi hệ thống miễn dịch của bạn gặp một vài xúc tác bên ngoài và phản ứng thái quá, nó có thể gây ra phản ứng dị ứng, trong một số trường hợp có thể gây viêm da
- Nhiễm vi khuẩn, virus hoặc nấm
- Nhạy cảm với ánh nắng
- Nhiệt : Phản ứng da với nhiệt có thể gây phát ban nhiệt. Điều này xảy ra khi mồ hôi bị mắc kẹt trong lỗ chân lông của bạn, gây kích ứng và phát ban
- Yếu tố khác : di truyền , ….
Quá trình kích hoạt nám da trên da do viêm nhanh hay chậm. Phụ thuộc vào trình trạng viêm nặng nhẹ, và bị viêm gì, tổn thương gì.
Nguồn tham khảo: https://www.healthline.com/health/skin-inflammation#causes
3. Do mất cân bằng hormone
Sự mất cân bằng hormone dẫn đến sự kích thích thùy giữa tuyến yên sinh ra MSH làm thúc đẩy sự trưởng thành các tế bào sắc tố (melanocyte) còn non và kích thích chúng tổng hợp sắc tố (melanin) và phân bố đều sắc tố lên bề mặt da.
Một số giai đoạn hay nguyên nhân mất cân bằng hormone
– Phụ nữ sau sinh: Khi mang thai, lượng hormon estrogen của phụ nữ tăng lên đột biến để bảo vệ thai nhi, đến khi sinh nở lượng estrogen này suy giảm đột ngột khiến hệ nội tiết của phụ nữ bị rối loạn, hormon MSH bị ảnh hưởng gây ra nám.
– Phụ nữ rối loạn kinh nguyệt: Các trường hợp rối loạn kinh nguyệt sau khi đã hết tuổi dậy thì đa phần đều có hệ nội tiết không ổn định, nội tiết tố thường xuyên rối loạn gây ra tình trạng nám sạm da. Tuy nhiên tình trạng nám sạm da này không nặng lắm.
– Stress, mệt mỏi: Yếu tố tâm lý, cảm xúc có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và vẻ đẹp làn da. Hormone estrogen do não bộ chỉ đạo buồng trứng tiết ra, chính vì vậy khi não bộ rơi vào tình trạng căng thẳng, hoạt động của buồng trứng cũng sẽ bị tác động gây đảo lộn nội tiết tố và dẫn đến tình trạng nám sạm da.
Việc kích hoạt nám da nguyên nhân do thay đổi hormone diễn ra thường chậm, có quá trình phụ thuộc theo sự thay đổi tăng giảm của hormone.